مالکیت فکری به ابتکار و خلاقیت انسان مرتبط است. این سیستم قانونی حقوق مالکیت معنوی را به دارایی های ارزشمندی تبدیل می کند که مالک آن ها می تواند از آن ها بهره برداری کند و در عین حال اجازه استفاده دیگران را با دستیابی به مجوز مالک می دهد. در این مقاله، تلاش خواهیم کرد تا درباره واگذاری حق امتیاز برای استفاده از آثار خلاقیتی خارج از مالک، توضیحی ساده ارائه دهیم. پس ما را در این مقاله همراهی کنید.
تعریف لغوی و حقوقی واگذاری حق امتیاز:
واگذاری حق امتیاز اصطلاحی است که از ترکیب دو کلمه حق و امتیاز تشکیل شده است. این اصطلاح در اصل به معنای اعطای حقی است که شامل پرداخت پول یا وجه نقد برای استفاده از امتیاز هایی است که پس از اعطا و واگذاری به فرد مربوطه ایجاد می شود.
در مفهوم حق امتیاز یا لیسانس از نظر حقوقی، یکی از روش های بهره برداری از مالکیت فکری است که توسط صاحب دارایی به دیگران مجوز داده می شود. اصولاً صدور مجوز یا لیسانس به معنای اعطا کردن حق استفاده از ایده، اختراع یا هر نوع فعالیت خلاقانه ای به شخص دیگری است تا با این حق مالکیت فکری در شرایط مشخص واگذار شود ولی مالکیت اصلی همچنان برای صاحب این ایده حفظ می شود.
سازمان جهانی مالکیت فکری تعریفی از واگذاری حق امتیاز ارائه می دهد که به این صورت است: حق امتیاز، پرداخت منظمی به صورت مبلغ مشخص یا درصد خاصی است که در ازای استفاده یا نتیجه اقتصادی که به گیرنده منتقل می شود، به واگذارنده پرداخت می شود.” در واقع، این روش، یکی از مهم ترین راهبردها برای بهره برداری مالی و ایجاد منفعت از دارایی های مالکیت فکری است.
به عنوان مثال، یک شرکت صاحب حق مالکیت فکری می تواند در ازای دریافت حق امتیاز، پروانه یا مجوزی را به یک شرکت دیگر واگذار و اجازه استفاده از علامت تجاری، چاپ آثار هنری یا ادبی و ساخت محصول را به آن شرکت بدهد.
نکات مهم درباره واگذاری حق امتیاز:
وضعیت مناسب برای تصمیم گیری درباره امضای یک قرارداد واگذاری حق امتیاز انحصاری یا غیر انحصاری بستگی به ماهیت و مدت زمان عمر یک فناوری و استراتژی مورد نظر صاحب مجوز دارد. در واگذاری حق امتیاز، طرفین معمولاً انواع مختلفی از پاداش را برای بهره برداری از امتیازات مهم مالکیت فکری مشخص می کنند. این پاداش ها عموماً مرتبط با جنبه مالی و مالیاتی است، اما در برخی موارد، امتیازات غیر مالی نیز ممکن است وجود داشته باشد. در صورتی که یک شرکت نمی تواند یا نمی خواهد در تولید محصول مشارکت کند، می تواند با انتقال حق استفاده از فناوری به شرکایی که توانایی تولید و توزیع را دارند، بهره مند شود. به هر حال، اگر در قرارداد واگذاری فناوری، فناوری به صورت واضح و با کامل بودن تعریف نشود، ممکن است منجر به ضررها و هزینه های بالا برای فروشنده شود. همچنین، عدم توضیح دقیق موضوع قرارداد لیسانس می تواند به دعاوی حقوقی منجر شود.
قرارداد لیسانس در واقع یک توافق نامه است که در آن اطلاعات و دانش فنی به لیسانس گیرنده منتقل می شود. این کار بسیار ضروری است و به عنوان یکی از بخش های اصلی قرارداد محسوب می شود. دارنده حق باید حتی اسراری که برای تولید محصول یا ارائه خدمات ضروری هستند را به لیسانس گیرنده منتقل کند.
بخش دیگری از این قرارداد، شرط نظارت و کیفیت است. واگذار کننده لیسانس ممکن است برخی معیارها را مد نظر داشته باشد که بر شهرت آن تأثیرگذار است. لذا، لیسانس گیرنده موظف است استانداردهای اصلی واگذار کننده را رعایت کند.
اگر قرارداد کامل واگذاری حق امتیاز را نیاز دارید، باید نمونه قرارداد را دریافت کنید و از تجربه های قراردادهای شکست خورده جلوگیری کنید.
همانند قراردادهای تجاری دیگر، محرمانگی نیز بخش مهمی از این قرارداد است. اطلاعات محرمانه در ابتدا مشخص می شوند. همچنین، قبول مسئولیت در صورت افشای ناخودآگاه اطلاعات محرمانه و تعیین حق دسترسی برای افراد خاص نیز توافقات مهمی هستند.
تعیین مدت زمان قرارداد نیز جزء بخش های اساسی این قرارداد است. باید مشخص شود که تا چه زمانی این توافق بین طرفین ادامه خواهد یافت.
تعیین محدوده جغرافیایی برای فعالیت لیسانس گیرنده یک الزام در قرارداد است. همچنین، باید مشخص شود آیا استفاده از اثر در داخل کشور یا در سطح بین المللی خواهد بود.
در قرارداد انتقال حق امتیاز (لیسانس)، باید تعیین شود آیا لیسانس دهنده مسئولیت پشتیبانی از محصول یا فناوری منتقل شده را بر عهده خواهد گرفت یا خیر.
توجه کنید که در این قرارداد، تعیین مالک واقعی فناوری اهمیت زیادی دارد تا براساس آن، درصد توافق شده بین طرفین مشخص گردد. این امر تا حد زیادی دعاوی حقوقی را کاهش می دهد.
سخن پایانی:
ما در این مقاله تلاش کردیم تا با ارائه تعریفی از قرارداد واگذاری حق امتیاز، نکات اساسی مرتبط با آن را بیان کنیم. با این حال، چون موضوعات حقوقی بسیار تخصصی هستند، توصیه می کنیم که در کنار خود یک مشاور حقوقی داشته باشید تا مطمئن شوید کسب و کار خود را با توجه به اطلاعات حقوقی به خوبی تضمین کرده اید.
سوالات متداول درباره واگذاری حق امتیاز:
۱. چگونه می توان واگذاری حق امتیاز را تعریف کرد؟
واگذاری حق امتیاز به معنای اجازه دادن به شخص یا سازمان دیگر برای استفاده از نام تجاری، محصول، خدمات، تکنولوژی یا مشخصات دیگر علامت تجاری شما در قالب یک قرارداد حق امتیاز است. این به آن شخص یا سازمان امکان می دهد که با استفاده از مفهوم تجاری و شهرت شما، محصولات و خدمات شبیه به آنچه شما ارائه می دهید را به بازار عرضه کند.
۲. چه مزایایی همراه با واگذاری حق امتیاز وجود دارد؟
واگذاری حق امتیاز برای شما و برندتان برخی مزایا را به همراه دارد. اجازه دادن به دیگران برای راه اندازی واحدهای حق امتیاز شما، می تواند به سرعت به گسترش شبکه شما کمک کند و بازارهای جدید را به سرعت تحت پوشش قرار دهد.
۳. چه عواملی را باید قبل از واگذاری حق امتیاز به شخص یا سازمان دیگر در نظر بگیریم؟
مطمئن شوید که برند شما در بازار قوی و شناخته شده است و استراتژی ها و محصولات شما مناسب هستند. اطمینان حاصل کنید که فرآیند انتخاب حق امتیازها دقیق است و افراد مناسب و علاقه مند را برای مدیریت واحدهای حق امتیاز انتخاب می کنید.
بدون دیدگاه